Μια από τις σημαντικότερες καινοτομίες στην αξιολόγηση του μαθήματος «Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» Λυκείου, αλλά και ένα από τα μεγαλύτερα «αγκάθια» του, είναι η σύνθεση ενός «ερμηνευτικού σχολίου» σε μη διδαγμένο κείμενο (ποιητικό, πεζό, θεατρικό) από τους μαθητές. Στόχος του ερμηνευτικού σχολίου είναι η παραγωγή ενός σύντομου κείμενου που περιλαμβάνει την ανάπτυξη του βασικού θέματος, αλλά και τον προσωπικό σχολιασμό μέσα από τα «μάτια» των μαθητών.
Κατά το σχολικό έτος 2021-2022 στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας ανατέθηκε στους μαθητές της Β’ λυκείου να επιχειρήσουν τη δική τους ερμηνευτική προσέγγιση σε τραγούδια επιλογής τους (ελληνικά ή ξένα) και να παρουσιάσουν τις εργασίες τους στην τάξη. Αυτή η δημιουργική εργασία κινητοποίησε όλους τους μαθητές των Εκπαιδευτηρίων μας, οι οποίοι εργάστηκαν είτε ατομικά είτε ομαδικά για να τη φέρουν εις πέρας.
Στίχοι
Τα βουνά περνάω
και τις θάλασσες περνώ
Κάποιον αγαπάω
Δυο ευχές κρατάω
και δυο τάματα κρατώ
Περπατώ και πάω
Κάποιος είπε πως η αγάπη
σ’ ένα αστέρι κατοικεί
αύριο βράδυ θα ‘μαι εκεί
Κάποιος είπε πως ο έρωτας
για μια στιγμή κρατά
αύριο βράδυ θα ‘ναι αργά
Στα πουλιά μιλάω
και στα δέντρα τραγουδώ
Κάποιον αγαπάω
Κι όταν τραγουδάω
προσευχές παραμιλώ
περπατώ και πάω
Κάποιος είπε πως ο δρόμος
είναι η φλέβα της φωτιάς
ψυχή μου πάντα να κυλάς
Κάποιος είπε πως ταξίδι
είναι μόνο η προσευχή
καρδιά μου να ‘σαι ζωντανή
Κάποιος είπε πως η αγάπη
σ’ ένα αστέρι κατοικεί
αύριο βράδυ θα ‘μαι εκεί
Κάποιος είπε πως ο έρωτας
για μια στιγμή κρατά
αύριο βράδυ θα ‘ναι αργά
(Το τραγούδι είναι βασισμένο σε ένα βιβλίο, πρωταγωνιστής του οποίου είναι ένας Ρώσος Χριστιανός Ορθόδοξος, ο οποίος μετά τον θάνατο της γυναίκας του, αλλάζει τη ζωή του. Συγκεκριμένα, ο ήρωας ξεκινά ένα οδοιπορικό προσκύνημα με σκοπό να φτάσει στο Άγιο Όρος και να γίνει μοναχός. Το τραγούδι «ξετυλίγει» το τι βιώνει και τι αισθάνεται ένας άνθρωπος που πιστεύει πολύ στον Θεό.)
Ερμηνευτικό σχόλιο (Αλιγιζάκη Καλλίστη, Λογοθέτη Βάλια, Πανούση Κατερίνα, Ροδοπούλου Υρώ)
Θεματικός πυρήνας των στίχων είναι η αντίθεση της αγάπης και του έρωτα με έντονη την παρουσία της θρησκείας στη ζωή του ανθρώπου. Ειδικότερα, το ποιητικό υποκείμενο αντλεί δύναμη και κίνητρα από τη θρησκεία και τη σπουδαιότητα της αγάπης, έχοντας την ανάγκη να συνδεθεί με μία ανώτερη φύση. Περιγράφονται οι στιγμές που βίωσε το ποιητικό υποκείμενο στο ταξίδι του και πώς ξεπέρασε κάθε εμπόδιο.
Αρχικά, η αντίθεση ‘Κάποιος είπε…θα ΄ναι αργά’ φανερώνει τη θέση του υποκειμένου ως προς την αγάπη και τον έρωτα. Η αγάπη παραμένει αναλλοίωτη στον χρόνο και φυλάσσεται στην ψυχή των ανθρώπων. Ακόμη και εάν τα αγαπημένα μας πρόσωπα «απουσιάζουν», πάντα υπάρχει ένας τρόπος, ώστε να εκδηλώνονται τα συναισθήματα μας, όπως με την θρησκεία και την καθημερινή προσευχή. Οι άνθρωποι έχουν αποδείξει ότι είναι ικανοί να αλλάξουν την κοσμοθεωρία τους για την αγάπη, να ξεπεράσουν κάθε όριο του εαυτού τους και να αφιερώνονται σε αυτήν. Ωστόσο, ο έρωτας είναι ένα παροδικό, έντονο συναίσθημα, το οποίο «ξεθωριάζει» σταδιακά και δεν διατηρεί τον δεσμό των ανθρώπων.
Η παρουσία της θρησκείας διευκολύνει το άτομο να οριοθετήσει τον εαυτό του και να κατανοήσει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του, μέσα από την προσευχή και την έννοια της ορθής πράξης. Οι στίχοι ‘Κάποιος είπε πως ταξίδι είναι μόνο η προσευχή, καρδιά μου να ΄σαι ζωντανή’ δείχνει την αξία της θρησκείας και της προσευχής στη ζωή του ποιητικού υποκειμένου. Μέσα από έναν συνεχή εσωτερικό μονόλογο, το υποκείμενο πασχίζει να ξεπεράσει κάθε φυσική δυσκολία, να εστιάσει στο πνευματικό ταξίδι και ζητά από τον εαυτό του να μην εγκαταλείψει αυτή του την απόφαση.
Το παραπάνω τραγούδι μάς υπενθυμίζει την αξία της αγάπης στη ζωή μας και την ανάγκη να εκδηλώνεται μέσα από πράξεις που ενδέχεται να αλλάξουν κάθε στοιχείο του εαυτού μας. Βέβαια, στη σημερινή εποχή οι άνθρωποι διστάζουν να αγαπήσουν, δεν εστιάζουν στην ανθρώπινη ψυχή και συνήθως δεν είναι πρόθυμοι να ‘παλέψουν’ για να αγαπηθούν. Παρόλα αυτά, τα παραπάνω λόγια αφυπνίζουν το άτομο και το ωθούν να μην παύει να προσπαθεί, να δείχνει τα συναισθήματά του και να μην τους επιτρέπει να φθείρονται ακόμη και κατά την απουσία του αγαπημένου τους ατόμου…